تغییرات محیط زیست و صنعت تولید عطر
ارتباط صنعت تولید عطر و مواد معطر با محیط زیست یکی دیگر از چالش های اساسی تولید اینگونه کالاهای خوش رایحه می باشد . در ادامه گزیده ای از این موضوع را در اختیار شما دوستان گرامی قرار خواهم داد .
تا چند سال اخیر، مفهوم تاثیر اکولوژیک روغن عطر، موضوعی بود که فقط تعداد کمی از فعالان و متخصصان حفظ محیط زیست با آن آشنا بودند. با وجود اینکه عطرها، در محصولات نگهداری منزل استفاده می شوند، ولی از لحاظ کمی، فقط بخش اندکی از این قبیل محصولات را تشکیل می دهند. در سال ۱۹۹۰، میزان مصرف سالیانه جهانی مواد شیمیایی معطر، شامل موادی که در طعم دار نمودن غذا نیز استفاده می شد، به ۸۸۰۰۰ تن رسید. (اس.آر.آی، سال ۱۹۹۲) این میزان مصرف بصورت سرانه، بالغ است بر ۰٫۰۵ گرم بر فرد در روز که نگرانی جدی ایجاد نمی کند.
تقریبا ۶۰٪ مواد معطر، در طبیعت هم وجود دارند. بگونه ای که در بسیاری از موارد، استفاده از این مواد در عطرهای صنعتی، تحت الشعاع وجود آن در طبیعت قرار گرفته که فقط ۰۰۲ گرم بر فرد در روز باقی می ماند که هنوز از نظر اولوژیکی می تواند بالقوه، مشکل ساز باشد. هرچند، عطر بدلیل ماهیتش، نه تنها قسمتی از دنیای قابل سنجش مادی است، بلکه بخشی از دنیای تصاویر و ارتباط سودها نیز قلمداد می شود. از این منظر، این محدودیت که عطر، ملاحظات اکولوژیکی که محصول می بایست دارا باشد را تأمین نماید، دارای مزایایی است.
پیش بینی آینده تأثير ملاحظات زیست محیطی بر عطرسازی غیرممکن است. نگرانی های علمی، از جمله امکان تجزیه پذیری و واکنش هایی که مواد معطر در فاز گازی» ممکن است بوجود آورند یا ایجاد کننده آن در اتمسفر باشند، ایجاد شده که هنوز نیازمند تحقیق بیشتر است. ما بیشتر از مشخص نمودن شمای کلی موضوع و تأثیر آن بر عطرسازی، کار دیگری نمی توانیم انجام دهیم
سوال در خصوص تأثیر زیست محیطی مواد معطر را می توان به سه بخش: ۱. منشا؛ چگونگی تولید و ۳. طريقه دفع مواد، تقسیم نمود.
تولید مواد معطر از منابع تجدیدپذیر
درخواست اساسی محیط زیست شناسان این است که در تولید انرژی و مواد اولیه، می بایست از استفاده از منابعی که در طول زمان متعارف، بصورت طبیعی تجدید پذیر نیستند، خودداری گردد. آن مواد معطری که بوسیله تقطیر» یا عصاره گیری» مستقیما از گیاه بدست می آیند با این خواسته مطابقت دارند. در مورد مواد شیمیایی که از گیاهان سنتز می شوند، (چه مشتقات ساده یا محصولاتی که از فعل و انفعالات پیچیده تر بدست می آیند از قبیل موادی که از اجزا ترپانتین سنتز می شوند نیز بحثی وجود ندارد. هرچند اکولوژیست ها ممکن است تأکید نمایند واکنش گرهایی که برای سنتز مواد معطر مورد نیاز است از قبیل اسید استیک که در ساخت و تایوریل استات استفاده می شود نیز می بایست از منابع تجدیدپذیر بدست آیند. هرچند امروزه، بسیاری از مواد معطر مهم، از مواد اولیه ای تولید می شوند که از پالایش نفت خام و گاز طبیعی بدست می آیند که تجدید پذیر نمی باشد.
اگر قرار است مواد اولیه عطرسازی تجدیدپذیر باشند، باید هرکجا ممکن است، بجای مواد شیمیایی مشتق از نفت خام و گاز طبیعی، از مواد اولیه طبیعی بدست آمده از ترپنتاین استفاده گردد. تاکنون رعایت این اام (تجدیدپذیری) محدودیتی جدی بر کار عطرساز ایجاد ننموده است. اگر قرار باشد همه مواد اولیه عطرسازی، از منابع تجدیدپذیر تأمین شوند، ناگزیریم تغییر جهت بنیادین جدیدی، مثل کنار گذاشتن تمامی مشک های صنعتی که امروزه وجود دارند را مدنظر قرار دهیم.
تأثیر زیست محیطی تولید مواد معطر شیمیایی :
هم اکنون تأثیر بالفعل و بالقوه کارخانه های تولید مواد شیمیایی بر هوا، آبهای زیرزمینی و خاک می بایست به حداقل برسد، اینک یک اصل پذیرفته شده در صنعت است. اما این موضوع، بصورت مستقیم بر کار عطرساز تأثیر نمی گذارد. هرچند ممکن است تأثیر بلندمدت بر خروج تولید کنندگان کوچک و متوسط مواد شیمیایی از صحنه که نمی توانند برای اامات قانونی محیط زیستی، سرمایه گذاری پایدار نمایند، داشته باشد.
قبلا وزن هزاران ماده معطر شیمیایی مورد استفاده عطرسازان، سالانه چند تن یا کمتر بود این مواد توسط تولیدکنندگان تخصصی کوچکی ساخته می شدند که امروزه در حال ناب شدن می باشند. بعلاوه، تعداد مواد معطر شیمیایی موجود برای ساخت عطر، کاهش یافته است .
امروزه بسیاری از موادی که در کتاب استاندارد آرکتاندر (بنام مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع عطر و طعمه ، سال ۱۹۶۹) توضیح داده شده، دیگر در دسترس نیست. همچنین، مزیت رقابتی اقتضا می نماید، ت تمرکز صنعت مواد معطر شیمیایی در شرکتهای بزرگ، در میان مشتریان این صنعت، یعنی خانه های عطر» نیز اجرا گردد. فرآیندی که امروزه بالاترین سرعت را داراست
مواد شیمیایی زیستی فرار :
کشف تأثير الفلورو کلورو هیدروکربن ها» بر لایه ازن، نه تنها تأثیر عمیقی بر صنعت افشانه ها و تولید سوخت داشته، بلکه بر اعتقاد عامه و مباحث علمی، در خصوص آلودگی اتمسفر نیز موثر واقع شده که یکی از نتایج آن، تنظیم مقررات کنترل استفاده از مواد شیمیایی زیستی فرار (وی او سی ها) در برخی از ایالت های آمریکا بوده است. این مواد شیمیایی زیستی، پس از تبخیر وارد جو می شوند. مواد اولیه معطر، بدلیل طبیعتشان (تبخیرپذیری) جزء این دسته قرار دارند.
امروزه نگرانی در خصوص مواد شیمیایی زیستی فرار، باعث شده برخی از تولیدکنندگان محصولات نگهداری منزل، مثل تولید کنندگان خوشبو کننده های هوا و شیشه شوی ها، فرمول های خود را تغییر دهند و بدین جهت، چالش جدیدی برای عطرساز در خصوص حل پذیری عطر در بیس محصول ایجاد شده است. برآورد چالش های بین المللی آینده، در خصوص آلودگی لایه ازن مشکل می باشد.
قابلیت تجزیه بیولوژیکی
چرخه طبیعی مواد شیمیایی، سنتز و تفکیک دائم ساختارهای کم و بیش پیچیده است. برای مثال، ارگانیزم های زنده» ، مولکول های دارای پیچیدگی متوسط از قبیل هیدروکربن ها و چربی ها و مواد بسیار پیجیده از قبیل پروتئین ها را می بلعند .
قبل از ظهور شیمی سنتزی، چرخه طبیعی باعث شد، درجة، متوسطی از پایداری شیمیای در سطح زمین بوجود آید. هر چند در برخی از مکان های اکولوژیکی خاص روی زمین، افزایش زیاد موادی که تجزیه نمی شدند (بصورت برجسته، انباشت روغن معدنی، گاز طبیعی و کربن) اتفاق می افتاد.
توسعه صنایع شیمیایی، ابزاری برای تولید مواد شیمیایی، در مقیاس قابل توجه اکولوژیکی بوجود آورد که در چرخه سنتز و تجزیه طبیعی مواد دخالت می نماید. چرا که این مواد، چرخه طبیعی در مقیاس عظیم را کاهش یا افزایش می دهند. (برای مثال، فلورو کلورو هیدروکربن - ها» که باعث تسریع از بین رفتن لایه ازن با نور آفتاب می شوند.) یا چون در بیشتر موارد، (برای مثال، برخی پلیمرهای صنعتی این مواد در مقابل تجزیه مقاوم اند، باعث بروز خطر و نگرانی گسترده ای شده و منجر به تدوین مقررات و اتخاذ اقداماتی، برای محدود یا ممنوع نمودن تولید و استفاده از موادی که در چرخه طبیعی دخالت می نمایند، گردیده است. در مواردی که این مواد، بصورت مستقیم یا غیرمستقیم، بر سلامتی انسان (مانند فلورو کلورو هیدروکربنها») تأثیر منفی دارند، این نگرانی ها حاد می باشد. همچنین، جایی که افزایش زیاد موادی که خطر بهداشتی شان شناخته شده نیست (مانند پلیمرهای صنعتی بیش از حد پایدار») نیز این نگرانی وجود دارد.
خوشبختانه هیچ کجا، تجمع مواد اوليه عطرسازی در محیط، خطری برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد ننموده است، مقدار نسبتا کم ساخت و استفاده (جدا از تأثیرات سمی شان) باعث شده که این مواد، دلیل اصلی نگرانی تجمع در محیط زیست به شمار نیایند. علی رغم این، برخی مواقع از عطرساز خواسته می شود، عطرهایی با قابلیت تجزیه بیولوژیک» بالا بسازد
عطرهای شیمیایی
عطرهای مصنوعی و یا شیمیایی عطرهایی هستند که توسط علم شیمی و با تغییر و تحول در یک یا چند ماده شیمیایی بدست می آید. عطرهای شیمیایی عموما دوام و ماندگاری بیشتری نسبت به عطرهای طبیعی دارند؛ چون در بافت ملکولی آنها از انواع و اقسام مواد شیمیایی استفاده شده که باعث دوام زیاد آنها می شود.
عطرهای شیمیایی به صورت های مختلفی وجود دارند. یک دسته از این عطرها با درجه خلوص بالا و به صورت مایع در قوطی هایی با وزنهای متفاوت و از جنس آلومینیوم و با نامهای بسیار متنوع (چیزی در حدود بیش از ده هزار نام مختلف تولید شده و به بازار عرضه می شوند. این قبیل عطرها را در صنایع مختلف آرایشی و بهداشتی و کرم سازی و صابون سازی به کار می برند. علاوه بر آن به صورت خالص و برای خوشبویی بدن نیز استعمال می شود.
دسته دیگر عطرهای مایع به نام عمومی ادکلن» و با تنوع بیش از چند هزار نام متفاوت تجاری در بازار وجود دارد که همان عطرهای خالص مایع که ذکر آن شد به اضافه لاکی مخصوص و ماده نگهدارنده ویژه در شیشه ها و قوطی های مختلف تولید و عرضه میشود. ادکلن ها عموما دوام کمتری نسبت به عطرها دارند و در شیشه های اسپری دار ارائه می شوند تا استفاده از آنها راحت تر باشد. گروهی دیگر از همین دسته از عطرها، اسپری های خوشبوکننده بدن و هوا می باشند که در اشکال و انواع بسیار زیادی در بازار وجود دارند و محتویات آنها همان ترکیبات ادکلن هاست؛ به اضافه گازی ویژه که در کپسول های فی
خاص نگهداری می شوند. مثل ادکلن ها دارای یک اسپری است که با فشار گاز داخل کپسول به بیرون هدایت شده و با فشار زیاد اسپری میشوند.
کشور ایران دارای تمدنی کهن بوده و از دیرباز مهد دانش و صنعت و از جمله اولین گلابگیر دنیا نیز به شمار می رود. سابقه گلابگیری در ایران به بیش از ۲۵۰۰ سال می رسد
ایرانیان در آن زمان روش تقطیر را ابداع نموده و سالها از آن بهره مند بوده اند. تهیه مواد معطر و آب مقطر گیاهان دارویی در ایران قبل از حمله مغولان به اوج خود رسید بطوریکه همه ساله مقدار متنابهی گلاب، عرق نسترن، گل زرد، نعناع، رازیانه و غیره از طریق دریا به شمال آفریقا و اروپا و توسط شتر به هندوستان و چین صادر می شده است. علاوه بر این با استفاده از گیاهان دارویی، داروهای زیادی بصورت خشک و یا بصورت عصاره های تغلیظ شده تهیه و صادر می گردیده است . مرکز اصلی گل و گیاهان معطر در فارس و میمند از شهرت خاصی برخوردار بوده است.
درباره این سایت